Tháp Chăm Pô Klong Garai là quần thể kiến trúc được xây dựng vào khoảng thế ki XII – XIII, đến giờ đã được công nhận là di tích quốc gia với lối kiến trúc độc đáo. Nếu là người đam mê với những giá trị xưa thì chắc chắn bạn không thể bỏ qua di tích độc đáo này.
Di tích tháp Pô Klông Garai gắn liền với tục thờ cúng và truyền thống tín ngưỡng của đồng bào Chăm ở địa phương Ninh Thuận.
Hàng năm cứ vào ngày mồng 1 tháng 7 Chăm lịch, người đồng bào Chăm đều nô nức tổ chức các ngày lễ hội ngay tại tháp Chăm để tưởng nhớ đến công ơn của vị vua Pô klông Garai. Đặc biệt nhất phải kể tới lễ hội Katê, thường lễ hội Kate được tổ chức tại tháp, nhưng nhiều gia đình người chăm cũng tổ chức tại nhà.
Các bước hành lễ như Lễ rước trang phục, Lễ mở cửa tháp, Lễ tắm thần, Lễ mặc trang phục, đại lễ, hội…
Tháp chăm là sự tổng hòa nghệ thuật điêu khắc của Kh’me và Champa, những lối mái vòng đặc biệt độc lạ
Những đường nét ngoạn mục với lối kiến trúc hình vòm, hình chóp nhọn, phù điêu trang trí mượn của nền văn hóa Chămpa cổ.
Tháp chăm hiện hữu giữa rừng xanh lá bạt ngàn càng làm tăng thêm vẻ hoang sơ cổ kính pha hoang lẫn kì bí
Cổng chính lên tháp với kiến trúc mái vòm độc đáo. Đây là cụm tháp được xây dựng từ thế kỷ XIII để thờ vị vua Chăm trị vì xứ Panduranga (Ninh Thuận ngày nay); ông có tên là PôKlông Garai (1151 – 1205).
Tháp chính thờ tượng vua PôKlông Garai, tháp gồm một cửa chính ra vào ở hướng Đông, trên cửa là mái vòm, có 2 trụ đá lớn đỡ, mặt trụ đá khắc chữ Chăm cổ, bên trên cửa có phù điêu thần Siva múa, có 6 tay.
Chất liệu xây dựng nên chúng: gạch Chăm. Gạch Chăm cũng làm từ đất sét như mọi loại đất khác, nhưng nó bí ẩn đến mức chúng ta không biết người nghệ sĩ Chăm xưa đã khắc tạc trực tiếp lên gạch sống hay gạch chín?.
Tháp cổng ở phía Đông và tháp Thần Lửa chếch phía Nam có mái hình thuyền. Ở mỗi cạnh, mỗi tầng và mỗi mặt của từng tháp được trang trí bằng các họa tiết đá, gốm với hình người, hình đuôi rồng, hình lá, hình bò thần…
Màu gạch chăm rất đặc biệt với sắc đỏ cam bền vững với thời gian. Điểm đặc biệt của tháp là sau mỗi cơn mua tháp chuyển sang màu đỏ rực tuyệt đẹp
Nếu đến Ninh Thuận mà chưa thăm tháp Chăm cũng đồng nghĩa với việc bạn chưa từng đặt chân tới vùng đất này vậy. Tháp chăm như một đại diện sáng giá của du lịch Ninh Thuận.
Nhắc tới Ninh Thuận là nhắc tới tháp chăm – nét văn hóa chùa tháp đặc trưng